Kritik, Kritisieren vs. Rezensieren aus der Perspektive eines Sprachwissenschaftlers

Criticism, criticizing versus reviewing from the linguist’s perspective

Autor: Maria Krauz (Rzeszów)

Citation: tekst i dyskurs – text und diskurs 11, 2018 Pages 103–116
DOI: 10.7311/tid.11.2018.04

Abstract:

By analysing the meaning and the use of terms criticism and review criticizing and reviewing theauthor discusses similarities and di erences between the notions mentioned in the title. Starting with the sense of the verb to criticize the emphasis is placed on the di erence between lite- rary criticism and criticizing as the negatively assessing speech act. Taking into account linguistic means used in critical texts, the author discusses types of review and their constitutive features, and de nes reviewing as linguistic activity. An attempt is also made at answering the question whether considering the critic and criticisms to be dead is not premature.

Keywords: speech acts, criticism, criticizing, review, reviewing


Pełny tekst - pdf

Literatur:

Awdiejew, Aleksy/ Habrajska, Grażyna (2006): Typologia emotywnych aktów mowy. In: Michalewski, Kazimierz (Hrsg.): Wyrażanie emocji. Łódź.
Bachórz, Józef/ Borkowska, Grażyna/ Kostkiewiczowa, Teresa/ Rudkowska, Magdalena/ Strzyżewski, Mirosław (Hrsg.) (2016): Słownik polskiej krytyki literackiej 1764 – 1918. Pojęcia – terminy – zjawiska – przekroje. T. 1 – 2. Toruń.
Bańko, Mirosław (2009): Słownik dobrego stylu czyli wyrazy, które się lubią. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa.
Bańkowski, Andrzej (2000): Etymologiczny słownik języka polskiego. T. 1. Warszawa. Długosz-Kurczabowa, Krystyna (2009): Słownik etymologiczny języka polskiego. Wydawnictw Naukowe PWN. Warszawa.
Dubisz, Stanisław (Hrsg.) (2008): Uniwersalny słownik języka polskiego PWN. Warszawa.
Filip, Grażyna (2013): Mistrzowie gry na argumenty Kałużyński, Treugutt, Bienkowski. Rzeszów.
Hanus, Anna (2014): Was wird hier überhaupt kritisiert? Kritisieren im deutschen Pressediskurs zu „Kapuściński non-fiction” In: Studia Germanica Gedanensia 31, S. 155-165.
Hanus, Anna (2018): Krytykowanie i jego operacjonalizacja w kontrastywnej analizie dyskursu. Wrocław – Dresden.
Karwat, Mirosław (2006): O złośliwej dyskredytacji. Manipulowanie wizerunkiem przeciwnika. Warszawa.
Kozłowska, Ewa (2003): Recenzja jako forma podwójnego dialogu. In: Bańkowska, Edyta/ Mikołajczuk, Agnieszka (Hrsg.): Praktyczna stylistyka nie tylko dla polonistów. Warszawa. Krauz, Maria (2008): Wartościowanie w recenzjach publicystycznych (na przykładzie recenzji filmowych). In: Szczepankowska, Irena (Hrsg.): Styl a semantyka. Białystok.
Krauz, Maria (2015): Krytyka, wartościowanie, ocena – granice recenzji publicystycznej. In: Ost- aszewska, Danuta/ Przyklenk, Joanna (Hrsg.): Gatunki mowy i ich ewolucja. Tom V: Gatunek a granice. Katowice.
Pajewska, Ewa (2009): Frazeologia jako sposób wyrażania krytyki w polskiej prasie gospodarczej. In: Rypel, Agnieszka/ Jastrzębska-Golonka, Danuta/ Sawicka, Grażyna (Hrsg.): Język. Biz- nes. Media. Prace Komisji Językoznawczej Bydgoskiego Towarzystwa Naukowego. T. XIX. Bydgoszcz.
Pietrasik, Zdzisław (2000): Język krytyki artystycznej. In: Bralczyk, Jerzy/ Mosiołek-Kłosińska, Katarzyna (Hrsg.): Język w mediach masowych. Warszawa.
Puzynina, Jadwiga (1992): Język wartości. Warszawa.
Sandig, Barbara (1979): Ausdrucksmöglichkeiten des Bewertens. Ein beschreibungsrahmen im Zusammenhang eines ktionalen Textes. In: Deutsche Sprache 7, S. 137-159.
Sławiński, Janusz (1963): Funkcje krytyki literackiej. In: Budzyk, Kazimierz (Hrsg.): Z teorii i historii literatury. Prace poświęcone V Międzynarodowemu Kongresowi Slawistów w Sofii.Wrocław.
Stępień, Małgorzata (2012): Strukturalna budowa utworu. Dzieło literackie w lozo i, naukach humanistycznych, literaturoznawstwie i prawie autorskim. Warszawa.
Tesser Abraham/ Martin Leonard (2011): Recenzowanie prac empirycznych złożonych do czaso- pism. In: Sternberg Robert J. (Hrsg.): Recenzowanie prac naukowych w psychologii. Warszawa.
Wieczorek, Urszula (1999): Wartościowanie. Perswazja. Język. Kraków.
Wojtak, Maria (2010): Głosy z teraźniejszości. O języku współczesnej polskiej prasy. Lublin. Zhong, Lianmin (1995): Bewerten in literarischen Rezensionen Linguistische Untersuchungen zu Bewertungshandlungstypen, Buchframe, Bewertungsmaßstäben und bewertenden Textstrukturen. Frankfurt / M. / Berlin / Bern / New York / Paris / Wien.
Zillig, Werner (1982): Bewerten. Sprechakttypen der bewertenden Rede. Tübingen.
Żmigrodzki, Piotr (2000): Przemiana czy upadek recenzji językoznawczej. Uwagi metalingwistyczne. In: Ostaszewska, Danuta (Hrsg.): Gatunki mowy i ich ewolucja. T. 1: Mowy piękno wielorakie. Katowice.